مروری بر خواص و ضررهای توت فرنگی

مروری بر خواص و ضررهای توت فرنگی / معجزۀ توت فرنگی برای پوست

توت فرنگی با نام علمی Fragaria vesca نام انگلیسی Strawberry و نام عربی فراوله، گیاهی علفی و چندساله از خانوادۀ گل سرخیان است.
این گیاه هم به صورت خودرو و هم پرورش یافته وجود دارد و همچنین در مناطق شمالی ایران از جمله دامنه های البرز به صورت خودرو دیده می شود.

در گذشته، قسمت میوه که در حقیقت نهنج گل است، برگ و ریشۀ توت فرنگی وحشی استفادۀ دارویی داشته است. اما امروزه توت فرنگی باغی که اصلاح شدۀ نوع وحشی آن است، در سراسر دنیا کشت گسترده ای داشته و میوه ای محبوب و پرطرفدار می باشد.

ترکیبات مهم و ارزش غذایی توت فرنگی:

توت فرنگی میوه ای بهاره و تابستانی است. این میوه جزء میوه ها با شاخص گلایسمی پایین است که آن را برای مبتلایان به دیابت و افرادی که قصد لاغر شدن دارند مفید می گرداند. همچنین توت فرنگی دارای ترکیبات آنتی اکسیدانی فراوان می باشد.

1. انرژی در هر ۱۰۰ گرم توت فرنگی ۳۲ کیلو کالری
2. ویتامین های گروه B مانند فولات، ویتامین C فراوان، ویتامین E، A و K
3. املاح معدنی مانند منیزیم، پتاسیم، منگنز، ید، کلسیم و فسفر
4. تانن ها
5. فلاونوئیدها
6. اسیدهای چرب
7. اسیدهای فنولی
8. کربوهیدرات
9. قند
10. فیبر
11. اندکی پروتئین و چربی

طبع و خواص توت فرنگی برای سلامتی:

در متون طب سنتی ایران اشارۀ زیادی به فواید توت فرنگی نشده است؛ امّا با توجه به ویژگی های آن می توان گفت: “طبع توت فرنگی سرد و تر است، هر چه ترش تر باشد بر میزان سردی آن افزوده شده رو به خشکی می رود و خاصیت قبض پیدا می کند؛ امّا توت فرنگی شیرین مزاجی رو به اعتدال داشته و لینت بخش است.”

خواص درمانی توت فرنگی عبارتند از:

• دارای اسیدفولیک فراوان و مفید برای زنان باردار و جنین
• غنی از ویتامین C و بهبود دهندۀ جذب آهن در بدن(مناسب برای کم خونی)
• کنترل کنندۀ قند خون و فشار خون
• کاهش دهندۀ کلسترول بد خون
• بهبود دهندۀ گردش خون
• بهبود دهندۀ عملکرد قلب و عروق
• پیشگیری کننده از بیماری آلزایمر
• ضد سرطان رحم، تخمدان و…
• تقویت کنندۀ سیستم ایمنی بدن و مفید در درمان سرماخوردگی
• کمک به استحکام دندان ها، استخوان ها و مفید برای مبتلایان به پوکی استخوان
• افزایش دهندۀ تعداد اسپرم در مردان
• مناسب برای رژیم های لاغری و کاهش وزن
• کاهش دهندۀ درد در بیماری های التهابی مانند آرتریت و نقرس
• ملیّن(توت فرنگی رسیده و شیرین)
• مفید برای کودکان در حال رشد(بالای ۱ سال)
• آنتی باکتریال و ضد میکروب
• ضد التهاب
• بهبود دهندۀ عملکرد مغز و تقویت حافظه
• تقویت کنندۀ کلیه(مربوط به خاصیت دانه های توت فرنگی)
• درمان کنندۀ اسهال و مشکلات هضم(مربوط به خاصیت برگ توت فرنگی)
• مفید در درمان نقرس، روماتیسم و آرتریت(برگ توت فرنگی)
• اشتها آور و درمان کنندۀ یرقان(دمنوش برگ توت فرنگی)
• ادرار آور

نکته: مربای توت فرنگی و شربت توت فرنگی طبعی متعادل تر داشته و مصرف آن برای سرد مزاجان و صاحبان معدۀ ضعیف مناسب تر است.

نکته: مصلح توت فرنگی عسل است.

نکته: توت فرنگی فریز شده عطر، طعم و خواص مشابهی با نوع تازۀ آن دارد و می توان برای مدتی آن را به شکل یخ زده نگهداری کرده و استفاده نمود.

نکته: توت فرنگی خشک نیز مانند توت فرنگی تازه دارای خواص فراوانی است با این تفاوت که از میزان ویتامین های موجود در آن اندکی کاسته می شود. امّا مصرف آن به جای تنقّلات چرب و شور یا شیرینی های مصنوعی، خالی از لطف نیست و می تواند برای کودکان و بزرگسالان بسیار سودمند باشد.

مضرات توت فرنگی:

توت فرنگی ترش، طبعی سرد و رو به خشک دارد و برای سرد مزاجان مناسب نیست، همچنین قابض بوده و می تواند باعث یبوست و یا تشدید آن گردد. لذا توصیه می شود سرد مزاجان و مبتلایان به یبوست مزاج از توت فرنگی شیرین و رسیده، مربای توت فرنگی و یا شربت آن استفاده کنند و از عسل به عنوان مصلح توت فرنگی غافل نشوند.

خوردن زیاد این میوه ممکن است باعث اسهال، نفخ و مشکلات گوارشی شود.
ممکن است برخی از افراد نسبت به توت فرنگی حساسیت داشته باشند و با خوردن آن دچار خارش پوستی، تورم، قرمزی پوست، اگزما، سردرد، سرگیجه، آبریزش بینی و علائم دیگر شوند.

توت فرنگی از جمله میوه هایی است که در روند پرورش آن ممکن است از آفت کش های زیادی استفاده شود؛ بنابراین توصیه می شود تا حد امکان، از نوع ارگانیک آن استفاده کنید.

موارد منع مصرف توت فرنگی چیست؟

توصیه می شود مبتلایان به مشکلات کلیوی، سنگ کلیه و سنگ مثانه، سوءهاضمه، اسهال یا تحریک روده، آسم، افراد با سابقۀ آلرژی، کودکان زیر ۱ سال و دارندگان مزاج سرد و معدۀ ضعیف در خوردن توت فرنگی محتاط باشند و در مورد مصرف آن با پزشک خود یا پزشک متخصص طب سنتی ایرانی مشورت کنند.

معجزۀ توت فرنگی برای پوست:

یکی از مهم ترین کاربردهای توت فرنگی، استفاده از آن به عنوان ماسک صورت است که می تواند موجب شادابی، تمیزی، لایه برداری خفیف، تحریک گردش خون در پوست، ترمیم و ساخت سلول های جدید، سفت شدن پوست، جلوگیری از جوش و آکنه، رفع تیرگی و پف زیر چشم، تسکین آفتاب سوختگی، جلوگیری از شلی و افتادگی پوست، کاهش و ممانعت از ایجاد چین و چروک های پوستی و حفظ جوانی پوست شود.

برای این منظور می توانید از ماسک توت فرنگی استفاده کنید. به این صورت که:

چند عدد توت فرنگی شسته شده را خوب له کنید(در صورت تمایل با اندکی ماست ترکیب کرده)و به مدت ۲۰ دقیقه روی پوست تمیز(پس از استحمام)ماسک کنید. سپس صورت را با آب ولرم رو به سرد بشوئید و کرم مرطوب کنندۀ مناسب بمالید.

جمع بندی:

توت ‌فرنگی، میوه ‌ای خوش آب ‌و رنگ با طعم و عطری دلپذیر است که دارای طبیعت سرد و تر بوده و نوع رسیده و شیرین آن ملین طبع و پاک کنندۀ روده و معده می ‌باشد.

مربا و شربت توت ‌فرنگی، نسبت به میوۀ آن طبع متعادل ‌تری داشته و برای افراد سرد مزاج مناسب‌ ترند.
توت‌ فرنگی سرشار از ویتامین C، A، K، فولات، پتاسیم، منیزیم و آنتی‌اکسیدان است و به دلیل دارا بودن مقادیر کافی از کلسیم و فسفر، در رشد و نمو کودکان و نوجوانان، استحکام دندان ‎ها و ترمیم شکستگی استخوان مفید می باشد.

افراط در مصرف این میوه ممکن است موجب بروز حساسیت‌ های پوستی و مشکلات گوارشی ‌شود. همچنین خوردن عسل به عنوان مصلح توت‌ فرنگی، برای افراد با مزاج و معدۀ سرد توصیه می ‌شود.

تیم نگارش و پژوهش دکتر علیرضا یارقلی